با آنکه ارومیه یکی از شهرهای تاریخی و قدیمی ایران است اما محله های قدیمی آن قدمتی حدود یکصد سال دارند، اما در گوشه و کنار این شهر زیبا آثا رتاریخی چندین صدساله هم وجود دارند. در ارومیه یک هتل پنج ستاره، سه هتل چهار ستاره، سه هتل سه ستاره و هفت هتل دو ستاره وجود دارد بنابراین نگران اقامت نباشید و با هر هزینه ای می توانید اقامتگاه خوب و مناسبی در این شهر پیدا کنید. در اینجا تنها به تعدادی از جاذبه های تاریخی و دیدنی این شهر اشاره می کنیم:
مسجد جامع ارومیه در حال مرمت است و قدمت این مسجد زیبا به دوران سلجوقی می رسد که بی شباهت به مسجد جامع سلجوی گلپایگان و حتی بی شباهت به گنبد سلطانیه نیست.این مسجد محراب بسیار زیبای گچبری شده ای هم دارد که اگر اجازه ورود به محوطه مسجد را که در آن مدرسه علمیه نیز ساخته شده پیدا کردید، می توانید از پشت پنجره این محراب زیبا را ببینید. این اثر به شماره 243 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و از دو سو به بازار شهر راه دارد.
سه گنبد نام برجی در جنوب شرقی ارومیه است که در محله بازار باش خیابان استاد برزگر قرار دارد و دور تا دورش خانه های مسکونی قرار گرفته و این بنا در محوطه ای قرار گرفته که آن محوطه این روزها به موزه سنگ تبدیل شده است.برخی از سنگ نگاره هایی که در آن قرار دارد مولاژ است و برخی دیگر اصل سنگ نگاره ها هستند که در محوطه های شیشه ای قرار گرفته و ترجمه های شان نیز زیرشان نوشته شده است.اما بنای گنبد در سال 580 قمری به دستور یکی از امرای سلجوقیب ساخته شده وداخل بنا سه کتیبه به خط کوفی وجود دارد که آن را از سنگ تراشیده اند و قدمت بنا را می رسانند.
این یخچال که مرمت و به مرکز آموزش شیشه گری سنتی تبدیل شده است، در محله ای قدیمی به نام عسگرخان قرار دارد. با توجه به شکل ساختمان و نقشه این یخچال به نظر می رسد این بنا به دوره قاجار تعلق دارد. سقف آن از سنگ و آجر ساخته شده است.فضای داخلی آن انبار ذخیره یخ، سالن اصلی به علت تناسب خاص و کشیدگی ارتفاع آن و دقتی که در آجرچینی سقف به کار رفته، دارای شکوه و گیرایی جالب توجهی است.
کلیسای مسیحی مقدس، که مادر مری نامیده می شود، یکی از قدیمی ترین و مهم ترین کلیساهای ارومیه است که در مرکز شهر و در خیابان خیام، کوچه کلیسا واقع شده است. ساخت اولیه آن به قرن اول میلادی می رسد.کتیبه این کلیسا به سال 1879 می رسد. کلیسا دارای یک حیاط نسبتا بزرگ است و حیاط کلیسا از طریق دو ورودی به خیابان عبور می کند.
بازار سنتی شهر در بافتی قدیمی و در جنوب شرقی شهر قرار دارد که البته همراه با تغییر شیوه زندگی، دستخوش تغییرات زیادی شده است. قدیمی ترین بخش های باقی مانده آن، به دوره صفویه تعلق دارد و حمام های آن مربوط به دوره زندیه و قاجار است.بازار ارومیه یکی از بازارهای زنده و پویای ایران است که می توان در آن مشاغلی دید که در خیلی از جاهای دیگر از بین رفته اند مانند آهنگری، پنبه زنی و لحاف دوزی، خیاطی و ...
حتما به بزرگترین دریاچه شور ایران و زیباترین جاذبه این شهر که بین دو استان آذربایجان غربی و شرقی مشترک است یعنی دریاچه ارومیه سر بزنید. هر چند در سال های اخیر بخش های اعظمی از این دریاچه به دلایل مختلف از جمله چا های عمیق، پل میان گذر و همینطور سدها خشک شده اما هنوز هم زیباست و بهتر است تا دیر نشده دیدن آن را از دست ندهید.زیبایی این دریاچه هم به این دلیل است که آب این دریاچه آنقدر شفاف است که مثل آیینه سایه همه چیز را انعکاس می دهد و در افق با آسمان یکی می شود اما ا زارومیه تا پل میانگذر دریاچه ارومیه که خیلی از مردم روزهای تعطیل از این طریق می روند واز سمت تبریز هم به این صورت به دریاچه نزدیک می شوند 45 کیلومتر راه است. همچنین از ارومیه تا ساحل چی چست که یک مجتمع تفریحی هم دارد 35 کیلومتر فاصله است.
در حدود 45 کیلومتری غرب ارومیه و در میان کوهستان های این شهرستان وقتی به مرز ایران و ترکیه می رسیم؛ دریاچه ای طبیعی و بسیار زیبا و دیدنی به وسعت تقریبی 5 هکتار وجود دارد؛ که زیستگاه انواع آبزیان از جمله ماهی قزل آلا، و پرندگان مهاجر مختلف بوده که محل بسیار مناسبی جهت گذراندن اوقات فراغت گردشگران و دوستداران طبیعت می باشد.این دریاچه در مسیر رودخانه ای پرآب و خروشان قرار گرفته و وجود کوه های بسیار زیبای کناره ی دریاچه که از اواسط اردیبهشت تا مهر ماه سرسبز و بسیار دلگشا هستند، منظره ای بدیع را ایجاد نموده است. البته به دلیل اینکه این دریاچه در منطقه ای کوهستانی است، طبیعتا تنها در ماه های گرم سال می تواند به عنوان استراحت گاه مورد استفاده قرار گیرد. در فصل گرما وجود انواع گیاهان و پرندگان آنچنان جذابیتی به این منطقه می دهد که هر بیننده ای را مبهوت خویش می نماید.